Dokunmak is aanraken in het Turks. De Dikke van Dale zegt: (lichamelijk) contact teweeg brengen door iets of iemand. Aangeraakt worden is van essentieel belang om je als wezen te ontwikkelen. Mens of dier, we hebben het allemaal nodig om zo nu en dan aangeraakt te worden. Naast aanraken van lijf tot lijf waarbij het de handen zijn die je raken of contact door heel dicht tegen iemand aan te zitten. Het is een manier om op te laden door het contact komen hormonen vrij in je lichaam waardoor je je happy voelt. Er zijn therapievormen waarbij aanraken en aangeraakt worden, zorgen voor buitengewoon mooie resultaten zonder of met minimaal gebruik van woorden. Naast lichamelijk contact en aanraking kan je iemand ook met je woorden raken. Woorden waar lang op is gekauwd of juist de schoonheid van woorden die ad rem eruit zijn gegooid, die je treffen met hun eerlijkheid.
Naast dit alles kan je iemand raken of treffen met je ogen of blik. Mijn moeder kon je met een blik zo hard treffen, en geloof me daar was een klap niks bij. Meestal was dat als er andere mensen bij waren en ik me niet gedroeg zoals zij dat graag wilde. Als ik iets toch wilde doen dan vermeed ik haar blik. Keek ik haar gewoon niet aan. Want als ik dat wel deed dan had ze controle over mijn lijf. Bijvoorbeeld we zijn op visite en ik wil nog een extra koekje. Als haar blik mij trof dan deden mijn armen niet wat ik wilde. Ze bleven langs mijn lichaam hangen en kwamen niet in beweging. Ze is inmiddels in de 80 maar mijn moeder still rules the world with her eyes. Nu achteraf denk ik dat zij ontzettend veel leiderschapskwaliteiten had, want het gekke was dat ze een huis met acht man had te bestieren en dat deed met haar blik en slipper. Ik heb haar zelden horen schreeuwen, de stiltes en blikken waren voldoende. Turkse moeders hebben naast de blik nog een ander wapen waarmee ze je letterlijk raken. Als ik hier schrijf Anne terligi weet ik dat er op de meeste gezichten van mensen met een Turkse achtergrond een glimlach verschijnt. Anne terligi is de moederslipper, die komt als de blik niet gewerkt heeft. Soms zie je hem net te laat op je afkomen en kan je niet meer wegduiken. Mijn moeder mikte meestal net er naast zodat het net langs je heen vloog. Dan moest je het niet in je hoofd halen om de slipper terug te gooien. Ik denk aan mijn lieve, oude en wijze moeder, een van de mensen die ik nu veel te weinig zie door de afstand van vele kilometers en aan onze woorden die elkaar soms zo hard raakten dat ze beter ingeslikt konden worden.
Deze intense knuffel was een moment om in een schatkistje te bewaren.
Aanraken en iemand vastpakken, zegt soms meer dan duizend woorden, soms knuffel je iemand waar je helemaal in op kan gaan. De laatste tijd knuffel ik wat af en ik merk dat dat heel fijn is. Heel anders dan in mijn snelle jaren waarbij je handeling uitvoert zonder echt in het moment te zijn. Vroeger wilde ik dan ook het liefste zo snel mogelijk uit een knuffel komen. Maar nu is het anders. Laatst heeft mijn oudste dochter mij een warme lange knuffel gegeven. Het was bij het opstaan om weg te gaan, ze nam hier even de tijd voor. Haar slanke armpjes sloeg ze helemaal om me heen en haalde diep adem. Ze rook naar baby’s en suiker. Naast alle woorden ervoor aan tafel die ook veel betekenis hadden, was deze intense knuffel een moment om in een schatkistje te bewaren. Toen ik nog vol van dit moment was en af toe het dekseltje van de schatkist openmaakte om na te genieten van de intense knuffel. Kreeg ik gisteren tijdens het afscheid nemen een warme knuffel van middelste dochter, die hier ook al zo goed in is. Zij hield mij stevig vast en haalde diep adem, en tussen ons voelde ik haar kindje in haar buik dat we op dat moment in liefde en twee generaties hadden gevangen. Ik heb geen idee hoe lang dat duurde, maar ook hier onderstreepte deze knuffel de woorden die hieraan vooraf waren gegaan. Het was een diepgaande dialoog waarbij we af en toe terugkeken naar de afgelopen jaren. Dit allemaal onder de stralende zon op een heerlijk terrasje aan de Brouwersgracht. Ook dit moment gaat in het schatkistje. Ondanks dat ik geen echte knuffel-les heb gehad en het van huis uit niet heb mee gekregen, vind ik het superfijn om te weten dat mijn dochters dit goed kunnen. En ben ik blij dat ze mij, want ik ben soms een egeltje, durven te knuffelen. Ik durf te wedden dat zij geen idee hebben dat ik hier zo van heb genoten en dat ze na het lezen van deze blog denken, gekke mama.
Dit zijn dus twee mooie momenten van aanraking die ik in mijn schatkist heb gestopt bij mijn anderen geluksmomentjes. Mijn jongste telg is 16 en beleeft een tweede piek in haar pubertijd. Net als de meeste pubers is zij huiverig dat ze te pas en te onpas een knuffel krijgt van haar moeder die trots is op hoe ze opgroeit en voor zichzelf opkomt, haar bubbel aan het oprekken is en met vallen en opstaan keuzes maakt die allemaal van invloed zullen zijn op haar volwassen leven. Eén ding is zeker, woorden zullen niet tussen haar en mij in staan en er zullen momenten van stilte zijn die vaak functioneel zijn en ruimte scheppen voor haar om de transformatie te maken van kind naar puber en van puber naar volwassen vrouw. Ik zal door terug te kijken naar mijn eigen processen ook de ruimte vinden en voelen om haar te steunen in dit transformatieproces. Net als de Sankofa, een vogel die achterom kijkt om vooruit te bewegen. Deze vogel is een symbool uit Ghana die zegt dat we terug mogen gaan naar het verleden om krachtbronnen op te halen, die we bij ons dragen terwijl we ons voortbewegen richting de toekomst. Ik hou van dit soort oude diepgaande wijsheden dit zijn dingen die mij raken.
Fijne zondag!
