Dunyalar: Homurdanma/Mopperen

Homurdanma is het Turkse woord voor mopperen. De Dikke van Dale zegt hierover: brommend zijn, ontevredenheid uiten. In mijn familie noemen we het dodurdanmak. Je hebt nog een geluidloze variant en dan noemen wij het somutmak. Daar horen getuite lippen en gefronste wenkbrauwen bij of een stalen blik zonder enkele emotie. Tegenwoordig wordt dat ook wel de resting bitch face genoemd. Bij ons thuis stond dat gelijk aan vloeken. Vooral als meisje hoorde je een blije en vrolijke blik te hebben. Mijn moeder maakte mij wijs dat de glimlach het mooiste sieraad en sterkste wapen van een vrouw is. Glimlachen tot je erbij neervalt.  

Kampioen in het mopperen zijn de twee oudjes Waldorf en Statler van de Muppet Show. Om hun kon ik lachen, maar aan alle andere mopperaars irriteerde ik me mateloos. Turkse schoonmoeders overtreffen Waldorf en Statler in het mopperen. Als nieuwe of oude schoondochter kan je niets goed doen. Niks deugt en bij alles krijg je te horen dat je de gewoontes van je ouderlijk huis daar moet laten. Zoals wij in Turkije zeggen: elke vrouw maakt yoghurt op zijn eigen unieke manier, dus elk huis heeft zijn eigen gebruiken en gewoontes. Als schoondochter doe je je mooiste sieraad en sterkste wapen om en glimlach je. Hoe dan ook, dit is het spel en dit waren de spelregels dus je speelde het mee. In de jaren tachtig was het heel gewoon dat je de eerste paar jaar bij je schoonouders inwoonde. Je kreeg dan een kamer waar je vadertje moedertje kon spelen, ook al had je de avond ervoor met je man op de kamer ruzie gehad. De volgende dag ging de glimlach weer op. Als je ruzie had met je schoonmoeder ging de glimlach op als je man van zijn werk kwam. Oefening baart kunst en ik kan jullie vertellen, ik heb een geweldige glimlach. Naarmate de schoonmoeders ouder worden, verandert mopperen in klagen over hun gezondheid. De benen en handen doen het niet meer, de kinderen en kleinkinderen komen te weinig langs en alles was vroeger veel beter.

Ik mopper over het mopperen

Jaren later toen mijn wereld al wat groter was geworden, ontdekte ik dat de gemiddelde Nederlander weer de Turkse schoonmoeder overtreft in het mopperen. In real live, maar ook op tv en radio. Alle voetbalspelers, politici, het weer, over alles kunnen we mopperen. Op het werk gaat het vaak over de andere afdelingen die het niet “goed “ doen en de managers die niet deugen, dit alles effe snel bij de koffieautomaat, voor en na de vergadering, maar vooral niet tijdens de vergadering. Terwijl ik dit allemaal aan het opschrijven ben, merk ik dat ik nu ook aan het mopperen ben. Ik mopper over het mopperen. Inmiddels heb ik ook geleerd dat mopperen een functie heeft. Als de andere partij waarover je moppert hiervan op de hoogte is en de kans krijgt om terug te mopperen, dan kan het veranderen in een functioneel gesprek. Heel heel lang geleden heb ik ooit een vriend(je) gehad die meervoudig wereldkampioen mopperen was. Het had iets aandoenlijks. Die grote nuchtere man waar ik heel erg tegen opkeek, kon veranderen in een brombeer. Dat werkte dan op mijn lachspieren, waardoor zijn gemopper vanzelf weer verdween en hij steeds minder ging mopperen. Dat werd tegelijkertijd het begin van het einde met hem.

Inmiddels ben ik ook schoonmoeder en doe bij deze een oproep aan mijn dochters en schoonzoons maar ook de mensen die ik nu ken of in de toekomst ga ontmoeten. Als ik verander in een Waldorf of Statler, mopper alstublieft terug. Want door te glimlachen, neem je de dingen die ik zeg niet serieus en mopper je in je hoofd en missen we een mooie gelegenheid om dichter bij elkaar te komen. Door te glimlachen als ik mopper worden hele kleine idiote dingen groot, veel te groot. Mopper terug zodat we samen heel hard kunnen lachen om het mopperen. Zodat we beiden moeite kunnen doen om elkaar beter te begrijpen. Zodat mopperen in een gesprek of functionele discussie kan veranderen en we van perspectief kunnen wisselen en van gedachte kunnen veranderen. Zodat we samen een stap verder kunnen komen. Of de plek waar we nu staan vieren.

Fijne paaszondag!

Laat een bericht achter

Navigeer